1) - جهم بن صفوان ترمذى كه پيروانش به جهميه شناخته مى شوند و كنيه او ابامحرز است، در سمرقند خراسان به دنيا آمد و رشد كرد و مدتى از زندگانى اش را در «ترمذ» به سر برد. سيره او مورد مذمت است. در كتاب (سير اعلام النبلاء) ج 17 ص 311 آمده است: «گذشتگان به سبب غلو او در تنزيه و انكار صفات خداوند بر ذم او اجماع كرده اند» و خطيب بغدادى در كتابش تاريخ بغداد جلد 3 ص 165 از اسحاق بن ابراهيم حنظلى روايت كرده است كه مى گويد: از خراسان سه نفر ظاهر گشتند كه در بدعت و دروغ در دنيا همانندى نداشتند: جهم بن صفوان، عمر بن صبيح و مقاتل بن سلمان. و در جزء 13 همان كتاب ص 373 حديث 24 از رحمان حمانى از پدرش روايت كرده كه مى گويد: شنيدم ابو حنيفه مى گفت: جهم بن صفوان كافر است، جهم در اواخر حكومت بنى اميه به دست سلم بن احوز مازنى به قتل رسيد. مراجعه كن به اللباب ج 1 ص 317 يا حاشيه تاريخ شهر دمشق ص 318 حاشيه شماره 1. و در ميزان الاعتدال ج 1 ص 426 شماره 1584 گفته است: «جهم بن صفوان ابو محرز سمرقندى گمراه و بدعت گذار و سرآمد جهميه است. نمى دانم چيزى روايت كرده است يا نه اما شر بزرگى را پايه گذارى كرده است.» و در سير اعلام النبلاء شماره 8 جلد 6 آمده است: «او پايه گمراهى و انسانى هوشمند و اهل جدل بود. . . .»